Het kiezen van een statief oftewel tripod kan een overweldigende ervaring zijn, zeker gezien de vele verschillende soorten en keuzes die we voorgeschoteld krijgen. Aan de ene kant is een statief een heel eenvoudig hulpmiddel om onze camera’s stabiel te houden wanneer we ze in moeilijke lichtomstandigheden gebruiken. Aan de andere kant zijn er zoveel verschillende factoren die een rol spelen bij het kiezen van een statief: hoe hoog moet het zijn? Hoe licht moet het zijn? Hoe stabiel moet het zijn? Welk gewicht kan het dragen? Hoeveel wil ik uitgeven aan een statief? Dit zijn slechts enkele van de vragen die kunnen opkomen als je overweegt een nieuw statief te kopen.
Een statief is een essentieel hulpmiddel voor elke fotograaf en men mag het proces van het kiezen en kopen van een solide statief niet over het hoofd zien. Voordat ik inga op de ingewikkelde details over statieven, wil ik het eerst hebben over de waarom je er misschien een nodig hebt voor je DSLR of spiegelloze camera.
Is een camera statief noodzakelijk?
Dus, wat is het doel van een statief? Mogelijk heb je een statief nodig om enkele of alle van de volgende redenen:
- Lange sluitertijd fotografie: als je wat voor soort fotografie dan ook wilt doen met sluitertijden die langer zijn dan ongeveer 1/25ste van een seconde, dan heb je een statief nodig, zodat je geen wazige beelden krijgt als gevolg van je handbewegingen.
Een perfect voorbeeld van wanneer je een statief nodig hebt, is waarbij je de beweging van de wereld om je heen probeert vast te leggen door de sluiter te openen gedurende een tijdsperiode, gemeten in seconden – en soms zelfs minuten! Het is onmogelijk om de camera zo lang stil te houden in je handen, dus je hebt een statief nodig als je dit soort foto’s wilt maken. - Fotograferen bij weinig licht: om de scherpte en scherptediepte in jouw foto’s te vergroten door de camera stil te houden in omgevingen met weinig licht bij gebruik van lange sluitertijden.
- Een zo laag mogelijke ISO: om de kwaliteit van de afbeeldingen te verhogen door de ISO van de camera laag te houden.
- Moeilijke posities: om vanuit moeilijke of onmogelijke (handheld) hoeken te fotograferen.
- Zelfportretten maken met een cameratimer.
- Landschappen fotograferen: voor landschapsfotografie is een van de belangrijkste camera-instellingen om rekening mee te houden het diafragma – we willen een diafragma van minimaal f/8 en maximaal f/16 gebruiken voor de meeste landschapsfoto’s, zodat we een brede scherptediepte met alles duidelijk in beeld. Helaas verminderen die smalle diafragma’s het licht dat binnenkomt, wat natuurlijk betekent dat we ofwel de sluitertijd moeten verlagen of de ISO moeten verhogen om de juiste belichting voor de opname te krijgen
- Time-lapse: een time-lapse, voor het geval je het niet weet, is een reeks afbeeldingen die een bepaald aantal seconden uit elkaar zijn genomen en vervolgens zijn omgezet in een video die de actie versnelt. Het is enorm belangrijk dat de frames zijn uitgelijnd, dus een statief is absoluut essentieel voor time-lapse-fotografie.
- Commerciële fotografie: bij het maken van commerciële foto’s is het vaak essentieel om de belichting aan te passen op verschillende hoeken. Om zo elke kant zo goed mogelijk op de foto te krijgen. Hierbij worden uiteindelijk de foto’s samengevoegd, waarbij de mooiste delen in Photoshop samen op 1 foto zullen staan. De statief is hierbij essentieel om een meer zorgvuldige compositie mogelijk te maken, terwijl je de opname precies kadreert zoals je hem wilt.
Waar bestaat een statief uit?
Een statief bestaat over het algemeen uit de volgende onderdelen:
- Statiefkop: het deel dat een digitale camera of een lens bevat. Er zijn veel verschillende soorten koppen, maar de meest populaire zijn balhoofden en pan-tiltkoppen.
- Poten: het voor de hand liggende. Statiefpoten zijn meestal gemaakt van aluminium, staal of carbon.
- Middenkolom: aparte poot die door het midden loopt, waardoor de statiefkop verder omhoog kan.
- Voeten: goede statieven maken het mogelijk om de statiefvoeten aan het uiteinde van de poten te verwisselen voor gebruik binnen en buiten.
Welke type statiefkop moet ik nemen?
Er zijn zoveel verschillende soorten statiefkoppen en het kan verwarrend zijn welke je moet gebruiken, afhankelijk van wat je aan het fotograferen bent. Ik vind het prettig als mijn uitrusting een aanvulling is op mijn fotografie, in plaats van in de weg te zitten of mijn werk moeilijker te maken.
Balhoofd
De all-rounder en mijn favoriet is degene met het balhoofd. Met de roterende bal kun je de camera op bijna elke denkbare manier positioneren. Dit doe je met een borgschroef waarmee je de bal op zijn plaats kunt vergrendelen. Het geeft je de meeste flexibiliteit in hoe het samenwerkt met de camera, maar het kan moeilijk zijn om kleine aanpassingen in positie aan te brengen.
Drieweg statiefkop
Als je op zoek bent naar een precieze beweging, dan is een drieweg statiefkop een uitstekende optie. Het is vergelijkbaar met het balhoofd, waarmee je jouw camera in alle drie de assen kunt positioneren. Maar een drieweg-statiefkop helpt je om een precieze positie te krijgen. Als je een balhoofd voor hetzelfde doel gebruikt, zul je veel meer pogingen moeten doen. Het grootste nadeel van dit type statiefkop is dat het tijdrovend is voor het positioneren van de camera.
Tweeweg statiefkop
Een tweeweg statiefkop staat ook wel bekend als videokop. Met een tweeweg statiefkop zet je de camera minder makkelijk in allerlei verschillende posities dan bij een drieweg statiefkop. Hierdoor zijn de mogelijkheden iets beperkter en dat maakt dit type statiefkop minder geschikt voor gebruik bij fotografie. Het grote voordeel van het gebruiken van een specifieke videokop voor het maken van een video-opname is dat een videokop beschikt over een hendel waarmee je de kop eenvoudig en vloeiend beweegt. Met de hendel kun je de statiefkop zowel horizontaal als verticaal bewegen.
Panoramakop
Als je graag panorama foto’s maakt en niet het budget hebt voor gemotoriseerde koppen, dan zijn de standaard panoramische koppen de juiste keuze. Hier kun je met de statiefkop camerabewegingen in horizontale richtingen maken. De basisplaat heeft markeringen in graden om de bewegingshoek van de camera te kennen. je kunt dus afzonderlijke foto’s maken en deze later samenvoegen om de panoramische foto te krijgen.
Schommelkop
Een schommelkop wordt ook wel een ‘swinghead’ of een ‘gimbalkop’ genoemd. Als je natuur- of vogelfotografie doet, dan is de kans groot dat je telelenzen van 500 mm en 600 mm gaat gebruiken. Hier moet je de perfecte balans en stabiliteit krijgen met je camera en lenscombinatie om de foto te maken, als je een statief gebruikt. Dus je moet een Gimbal-kop gebruiken voor je statief. Gimbal heads zijn verkrijgbaar in de verschillende prijsklassen. Je moet er een zo kiezen dat deze het gewicht van de lens en camera aankan. Om een perfecte balans te krijgen, moet je de combinatie van camera en lens in het zwaartepunt uitlijnen. Als je teleconverters of andere accessoires aan jouw camera toevoegt, moet je jouw zwaartepunt opnieuw uitlijnen.
Vloeistofkop
Een vloeistofkop is in wezen een pan & tilt-kop, maar dan bedoeld voor videowerk. Hoewel je het pannen en kantelen kunt vergrendelen of ontgrendelen, heeft de vloeistofkop ook “slepen” die bepaalt hoeveel wrijving er is bij pannen of kantelen. Dit maakt het gemakkelijk om vloeiende bewegende opnamen te maken bij het opnemen van video.
Hoogte statief
Alle statieven hebben een minimale en maximale hoogte zoals vermeld in hun productbeschrijvingen. Sommige statieven kunnen ultrahoog worden (>2meter), andere kunnen ultralaag (<20 cm) bij de grond komen en sommige kunnen beiden. Bedenk wat voor soort onderwerpen je gaat fotograferen en wat de optimale hoogte is voor je statief. Ikzelf maak gebruik van een tripod die max 1.60m hoog kan worden, dit is voor de 90% van de momenten voldoende hoog in mijn ervaring m.b.t. autofotografie.
Als je lang bent of van plan bent om lange onderwerpen te fotograferen, probeer dan het hoogste statief te krijgen dat je kunt vinden. Als je echter onderwerpen fotografeert die zich lager bij de grond bevinden, kunt je overwegen om statieven met een lage minimale hoogte te gebruiken.
Een andere factor waarmee je rekening moet houden, is de hoogte van het statief wanneer het is opgevouwen om gemakkelijker te kunnen reizen. Heb je het nodig om in je handbagage te passen? De mijne doet het nauwelijks diagonaal, met de voeten verwijderd, en ik neem hem overal mee naartoe.
Gewicht
Het gewicht van een statief is een van de belangrijkste aspecten waarmee je rekening moet houden als je jouw statief gaat dragen. Naast de grootte wordt het gewicht beïnvloed door het materiaal waarvan het statief is gemaakt. Koolstofvezel is het lichtste en sterkste materiaal voor statiefpoten en heeft daarom vaak de voorkeur van buiten- en reizende fotografen. Aluminium statieven zijn sterk en licht van gewicht en hoewel een beetje zwaarder, goedkoper dan koolstofvezel. Ikzelf heb gekozen voor een aluminium tripod destijds. Dit met de reden dat een carbon variant veel duurder is en de gewichtsbesparing niet gigantisch veel is.
Stabiliteit van de tripod
De volgende factor om te overwegen is hoe stabiel het statief is.Sommige statieven worden geleverd met intrekbare of verwijderbare spikes in de statiefvoeten. Deze zorgen voor extra stabiliteit door in het vuil of zachte grond te steken als je buiten fotografeert.
Statieven kunnen ook worden geleverd met een intrekbare haak in de middelste kolom van het statief, zodat je gewicht kunt ophangen om het statief te stabiliseren. Een zware rugzak aan de haak bevestigen is vaak de optimale optie, maar je kunt ook creatief zijn door andere items te gebruiken, zoals een zware waterfles. Mijn advies is daarom om bij de aanschaf van een tripod eerst het fysiek getest te hebben in een winkel.
Vergrendelings type statiefpoten
Bijna alle grote fabrikanten bieden productlijnen met meerdere vergrendelingen types voor statieven van aluminium en koolstofvezel. De twee klassieke stijlen, flip-lock en twist-lock, zijn de enige twee sloten die worden gebruikt bij de productie van de gangbare fotostatieven van vandaag, en we zullen hieronder kort de voor- en nadelen van beide stijlen bekijken.
De flip-lock is meestal de keuze voor beginners en liefhebbers, vanwege het gebruiksgemak en de snelle installatietijd. Bestaande uit een eenvoudig mechanisme dat “omdraait”, klapt de gebruiker eenvoudig het slot open om het been uit te schuiven en klapt het slot vervolgens dicht om het beengedeelte op zijn plaats te bevestigen, wat resulteert in een snel en eenvoudig installatieproces. Hoewel de moderne flip-sloten van tegenwoordig vaak verstelbaar zijn en lang meegaan, moeten alle flip-achtige sloten af en toe opnieuw worden vastgedraaid en kunnen ze niet weersbestendig worden gemaakt om te beschermen tegen schadelijk vocht en vuil.
Twist-lock, wordt soms gezien als lastiger om te bedienen ondanks hun inherente voordelen, maar met slechts een beetje oefening kunnen ze gemakkelijker te gebruiken zijn dan sommige flip-lock vergrendelingen. De sleutel tot het gebruik van een twist-lock is om de “kwartslag”-regel te onthouden: bijna alle twist-locks hebben slechts een kwartslag nodig om het vergrendelingsmechanisme te openen en te sluiten. Dit beperkte bewegingsbereik en de aard van de twist-lock zorgen ervoor dat deze stijl maximale grip behoudt gedurende de levensduur van het statief; het vereist nooit enige vorm van opnieuw aandraaien en kan gemakkelijk worden afgedicht om te voorkomen dat vuil of vocht de binnenste verbindingen van het statief bereikt. Voor degenen die van doe-het-zelf-onderhoud houden, kunnen twist-locks eenvoudig worden verwijderd om het statief te reinigen na gebruik in ongunstige omgevingen zoals zand, vuil of modder.
Mijn voorkeur gaat naar de flip-lock variant, aangezien ze in mijn ervaring veel gebruiksvriendelijk zijn als je ergens snel een foto wilt van maken. Ookal is deze type ‘gevoeliger’ voor vuil moet je jezelf wel de vraag stellen hoe vaak je met je statief in het zand gaat zitten..
Hoe gemakkelijk is het om het statief te dragen?
Als je van plan bent veel te reizen met jouw statief of het onderweg te gebruiken, is het belangrijk om rekening te houden met het totale gewicht en de opgevouwen lengte van het statief. Als je kiest voor een zwaar, groot statief, krijg je misschien optimale stabiliteit, maar je zult waarschijnlijk moeite hebben om dat statief mee te nemen.
Kijk ook naar het algehele gemak van het opvouwen van het statief. De meeste statiefpoten zijn onderverdeeld in drie secties, wat betekent dat ze groter worden met elke sectie die je opent, maar sommige kunnen twee secties of zelfs vijf secties zijn. Hoe meer beensecties je moet inzetten, hoe langer het duurt om op te zetten en weg te zetten maar wel hoe kleiner ze zijn opgevouwen.
Conclusie
Er is een overvloed in keuze aan statieven en het is geen gemakkelijke taak om de juiste voor te vinden.Hoewel er tal van goedkope statieven zijn, overweeg om om te beginnen investeren in een statief van hoge kwaliteit. Je camera-uitrusting is duur en je wilt niet het risico lopen het te laten vallen of te beschadigen door het op een goedkoop statief te plaatsen.
Het vinden van het juiste statief hoeft geen proces van vallen en opstaan te zijn. Hopelijk wijst mijn artikel voor een statief je in de goede richting. Hopelijk helpt deze koopgids voor statieven je te begrijpen dat statieven essentieel zijn voor fotografie, en niet alleen voor wanneer het licht begint te vervagen. Statieven zijn niet alleen een camera-accessoire; ze geven fotografen uitgebreide creatieve opties en kunnen je fotografie echt helpen om op te vallen.
Laat een bericht achter